รู้จัก Robin Li ผู้ก่อตั้ง Baidu สู่การเป็นยักษ์เอไอจีน [ AI People EP.02 ]

Baidu (百度) เป็นหนึ่งในบริษัทเทคโนโลยีที่ทรงอิทธิพลที่สุดและบุกเบิก AI ในประเทศจีน โดย Baidu ได้ก้าวขึ้นมาจากเพียงแค่เครื่องมือค้นหาธรรมดา สู่การมีผลิตภัณฑ์และบริการหลากหลายครอบคลุมทุกแง่มุมของชีวิตคนจีน การเดินทางของ Baidu ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ แต่เต็มไปด้วยความท้าทาย และการแข่งขัน และผลงานที่ต่อเนื่อง ซึ่งเป็นผลผลิตจากวิสัยทัศน์ของผู้ก่อตั้งอย่าง Robin Li

ประวัติผู้ก่อตั้ง: Robin Li (李彦宏)

Robin Li (หรือ Li Yanhong) เกิดเมื่อปี ค.ศ. 1968 ในเมืองหยางฉวน มณฑลซานซี ประเทศจีน เขาเป็นหนึ่งในบุตรชายเพียงคนเดียวในครอบครัวที่มีพี่น้องหลายคน ชีวิตในวัยเด็กของ Li ถูกหล่อหลอมด้วยความมุ่งมั่นทางวิชาการและการศึกษาที่เข้มงวด เขาเข้าเรียนในโรงเรียนชั้นนำของมณฑลและมีความสนใจอย่างยิ่งในด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

หลังจากจบการศึกษาระดับมัธยมปลาย Li ได้เข้าศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยปักกิ่ง (Peking University) ในคณะสารสนเทศและวิทยาศาสตร์การจัดการ (Information Science) ซึ่งเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงที่สุดของประเทศจีน ความรู้และประสบการณ์ในช่วงนี้ได้ปลูกฝังพื้นฐานที่แข็งแกร่งให้กับเขาในการเข้าใจโครงสร้างและการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่

ในปี ค.ศ. 1991 Li เดินทางไปศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา เขาได้เข้าเรียนที่ State University of New York at Buffalo เพื่อศึกษาต่อในระดับปริญญาโทด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ (Computer Science) ในระหว่างที่ศึกษา Li ได้ทำงานวิจัยเกี่ยวกับอัลกอริทึมการค้นหาและเทคโนโลยีการประมวลผลข้อมูล ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สำคัญที่เขาได้พัฒนาแนวคิดพื้นฐานของ “RankDex” ซึ่งเป็นหนึ่งในอัลกอริทึมการจัดอันดับเว็บไซต์ที่ก้าวล้ำในยุคนั้น โดยอ้างอิงจากจำนวนการเชื่อมโยงเข้าสู่หน้าเว็บไซต์ (backlinks) ซึ่งเป็นแนวคิดที่คล้ายคลึงกับ PageRank ของ Google ที่จะถูกพัฒนาขึ้นในภายหลัง

หลังจากสำเร็จการศึกษาในปี ค.ศ. 1994 Li ได้เข้าทำงานที่บริษัท IDD Information Services ซึ่งเป็นบริษัทในเครือ Dow Jones & Company ในช่วงนี้ เขาได้มีโอกาสพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารออนไลน์และขยายความรู้ด้านเทคโนโลยีการค้นหาของเขาให้กว้างขวางยิ่งขึ้น

ต่อมาในปี ค.ศ. 1997 เขาได้ย้ายไปทำงานที่บริษัท Infoseek ซึ่งเป็นบริษัทค้นหารายใหญ่แห่งหนึ่งในยุคแรก ๆ ของอินเทอร์เน็ตที่ซิลิคอนแวลลีย์ (Silicon Valley) ประสบการณ์ที่ Infoseek ทำให้เขาเห็นถึงช่องว่างและโอกาสในการพัฒนาเครื่องมือค้นหาสำหรับตลาดจีนโดยเฉพาะ ซึ่งยังไม่มีแพลตฟอร์มที่เหมาะสมกับภาษาและวัฒนธรรมของชาวจีนอย่างแท้จริง

ด้วยวิสัยทัศน์ที่ต้องการสร้างเครื่องมือค้นหาที่เข้าถึงผู้ใช้งานชาวจีนได้อย่างแท้จริง Robin Li จึงตัดสินใจเดินทางกลับประเทศจีนในปี ค.ศ. 1999 และร่วมกับเพื่อนเก่า Eric Xu (徐勇) ก่อตั้งบริษัท Baidu ขึ้นในเดือนมกราคม ค.ศ. 2000 ณ กรุงปักกิ่ง

ยุคแรก: การก่อตั้งและการพัฒนาเครื่องมือค้นหา (2000-2005)

เมื่อ Baidu ก่อตั้งขึ้น ตลาดอินเทอร์เน็ตในประเทศจีนยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น มีผู้ใช้งานไม่มากนัก และตลาดการค้นหายังถูกครอบงำโดยเครื่องมือค้นหาต่างชาติอย่าง Google และ Yahoo! ซึ่งยังไม่มีความเข้าใจในภาษาจีนอย่างลึกซึ้ง Robin Li และทีมงานจึงมุ่งเน้นที่จะพัฒนาเทคโนโลยีการค้นหาที่สามารถประมวลผลภาษาจีนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้ระบบการจัดอันดับเว็บที่ Li ได้พัฒนาขึ้นเองในช่วงที่ยังศึกษาอยู่ที่สหรัฐอเมริกา

ในยุคแรก Baidu ไม่ได้ให้บริการเครื่องมือค้นหาแก่ผู้ใช้งานทั่วไปโดยตรง แต่ขายเทคโนโลยีการค้นหาของตนเองให้กับเว็บไซต์อื่น ๆ ในจีน เช่น Sina.com และ Sohu.com ในฐานะผู้ให้บริการ “back-end” ในที่สุด Baidu ก็ได้เปิดตัวเว็บไซต์ค้นหาของตนเองอย่างเต็มรูปแบบในเดือนกันยายน ค.ศ. 2000 ด้วยความสามารถที่เหนือกว่าในการประมวลผลภาษาจีนและอัลกอริทึมการจัดอันดับที่แม่นยำ ทำให้ Baidu ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็วจากผู้ใช้งานชาวจีน

ในปี ค.ศ. 2005 Baidu ได้เข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ NASDAQ ที่สหรัฐอเมริกา ภายใต้ชื่อย่อ BIDU การจดทะเบียนครั้งนี้ประสบความสำเร็จอย่างงดงาม ราคาหุ้นพุ่งสูงขึ้นกว่า 354% ในวันแรกของการซื้อขาย ซึ่งถือเป็นการ IPO ที่ประสบความสำเร็จที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ และเป็นการส่งสัญญาณถึงศักยภาพอันมหาศาลของ Baidu ในตลาดโลก

การขยายอาณาจักร: การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่หลากหลาย (2006-2015)

หลังจากเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์ Baidu ได้ใช้เงินทุนที่ระดมมาเพื่อขยายธุรกิจอย่างรวดเร็ว จากการเป็นเพียงเครื่องมือค้นหา Baidu ได้พัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อสร้าง “Baidu Ecosystem” ที่ครอบคลุมมากขึ้น

Baidu Baike (百度百科) เปิดตัวในปี ค.ศ. 2006 เป็นสารานุกรมออนไลน์ที่คล้ายคลึงกับ Wikipedia แต่เน้นเนื้อหาภาษาจีนและปรับให้เข้ากับบริบทของประเทศจีน

Baidu Tieba (百度贴吧) เปิดตัวในปี ค.ศ. 2003 เป็นชุมชนออนไลน์ที่ผู้ใช้งานสามารถสร้างเว็บบอร์ดหรือฟอรัมเกี่ยวกับหัวข้อใด ๆ ก็ได้ Tieba กลายเป็นหนึ่งในแพลตฟอร์มโซเชียลที่ใหญ่ที่สุดและได้รับความนิยมมากที่สุดในจีน

Baidu Zhidao (百度知道) เปิดตัวในปี ค.ศ. 2005 เป็นแพลตฟอร์มถาม-ตอบ (Q&A) ที่ผู้ใช้งานสามารถถามคำถามและให้คำตอบกันเองได้ Zhidao เป็นแหล่งข้อมูลสำคัญสำหรับผู้ใช้งานที่ต้องการข้อมูลเฉพาะทางในทุกด้าน

Baidu Maps (百度地图) เปิดตัวในปี ค.ศ. 2005 เป็นบริการแผนที่และนำทางที่พัฒนาขึ้นเพื่อแข่งขันกับ Google Maps Baidu Maps ได้รับความนิยมอย่างมากในจีนเนื่องจากมีข้อมูลท้องถิ่นที่ละเอียดและแม่นยำกว่า

Baidu Wenku (百度文库) เปิดตัวในปี ค.ศ. 2009 เป็นแพลตฟอร์มสำหรับแบ่งปันเอกสารและสื่อการเรียนรู้ต่าง ๆ

Baidu Music (百度音乐) บริการสตรีมมิ่งเพลงและดาวน์โหลดเพลง

Baidu App (百度 App) แอปพลิเคชันหลักของ Baidu ที่รวมบริการต่าง ๆ ไว้ในที่เดียว รวมถึงการค้นหา ข่าวสาร วิดีโอ และอื่น ๆ

นอกจากนี้ Baidu ยังลงทุนอย่างหนักในด้านเทคโนโลยีโฆษณาออนไลน์ โดยเฉพาะ “Baidu Union” ซึ่งเป็นเครือข่ายโฆษณาที่ช่วยให้เจ้าของเว็บไซต์สามารถหารายได้จากการแสดงโฆษณาของ Baidu บนเว็บไซต์ของตนเอง ทำให้ Baidu ครองส่วนแบ่งตลาดโฆษณาออนไลน์ในจีนได้อย่างเบ็ดเสร็จในช่วงนั้น

ยุคแห่งการเปลี่ยนผ่าน: โทรศัพท์มือถือและปัญญาประดิษฐ์ (2016-ปัจจุบัน)

เมื่อโลกเข้าสู่ยุคของโทรศัพท์มือถือ Baidu ต้องเผชิญกับความท้าทายใหม่ ๆ การใช้งานอินเทอร์เน็ตบนคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะลดลงอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ผู้ใช้งานย้ายไปใช้สมาร์ทโฟนมากขึ้น บริษัทที่เติบโตบนแพลตฟอร์มเดสก์ท็อปอย่าง Baidu ต้องปรับตัวอย่างรวดเร็วเพื่อไม่ให้ตกขบวน

Mobile-First Strategy: Baidu ได้ประกาศนโยบาย “Mobile-First” และทุ่มเททรัพยากรจำนวนมากในการพัฒนาแอปพลิเคชันบนมือถือ Baidu App กลายเป็นหัวใจสำคัญของกลยุทธ์นี้ โดยมีเป้าหมายที่จะเป็น “ซูเปอร์แอป” ที่ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงบริการต่าง ๆ ได้ครบวงจร

การลงทุนในปัญญาประดิษฐ์ (AI): Robin Li ได้ประกาศอย่างชัดเจนว่าอนาคตของ Baidu คือ “บริษัท AI” ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2017 เป็นต้นมา Baidu ได้ลงทุนอย่างมหาศาลในด้านการวิจัยและพัฒนา AI โดยมีศูนย์วิจัย Baidu Research ที่เป็นศูนย์กลางในการสร้างสรรค์นวัตกรรม

เทคโนโลยี AI ที่โดดเด่น

Apollo แพลตฟอร์มสำหรับพัฒนารถยนต์ไร้คนขับแบบเปิด (open-source) ที่ Baidu พัฒนาขึ้นเพื่อเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมยานยนต์อัจฉริยะ Apollo ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางจากผู้ผลิตรถยนต์ทั่วโลก

DuerOS ระบบปฏิบัติการ AI สำหรับอุปกรณ์อัจฉริยะและผู้ช่วยเสมือน (AI assistant) ที่คล้ายคลึงกับ Amazon Alexa หรือ Google Assistant DuerOS ถูกนำไปใช้ในลำโพงอัจฉริยะและอุปกรณ์ IoT ต่าง ๆ

Baidu Cloud (百度云) บริการคลาวด์คอมพิวติ้งที่มุ่งเน้นการนำเทคโนโลยี AI ไปใช้ในภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น การประมวลผลภาษาธรรมชาติ (NLP) การจดจำภาพ (Computer Vision) และอื่น ๆ

ERNIE (Enhanced Representation through kNowledge IntEgration): โมเดลภาษาขนาดใหญ่ (Large Language Model – LLM) ที่พัฒนาขึ้นโดย Baidu เพื่อเป็นคู่แข่งกับ GPT ของ OpenAI ERNIE ได้รับการยอมรับในความสามารถในการประมวลผลภาษาจีนและสร้างสรรค์เนื้อหาที่ซับซ้อน

RoboTaxi บริการแห่งอนาคต

Baidu เริ่มต้นเข้าสู่สนามเทคโนโลยีรถยนต์ไร้คนขับในปี ค.ศ. 2013 ด้วยการจัดตั้งสถาบันวิจัย Baidu Research โดยมุ่งเน้นการพัฒนาระบบขับเคลื่อนอัตโนมัติ (Autonomous Driving) ในปี ค.ศ. 2017 Baidu ได้เปิดตัวโครงการ “Apollo” ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มซอฟต์แวร์ขับเคลื่อนอัตโนมัติแบบเปิด (Open-Source) ที่เปิดให้บริษัทรถยนต์และพันธมิตรอื่น ๆ เข้ามาร่วมพัฒนาด้วย แพลตฟอร์มนี้เป็นหัวใจสำคัญในการสร้างระบบนิเวศสำหรับยานยนต์ไร้คนขับของ Baidu

การพัฒนาต้นแบบและเริ่มทดสอบ (ค.ศ. 2018-2021)

ค.ศ. 2018: Baidu และบริษัท King Long ได้ร่วมกันผลิตรถมินิบัสไร้คนขับรุ่นแรกในชื่อ “Apolong” (阿波龙) ซึ่งเป็นยานยนต์ขับเคลื่อนอัตโนมัติระดับ 4 (SAE Level 4) ที่ไม่มีพวงมาลัยหรือคันเร่ง โดยเริ่มนำไปใช้ในพื้นที่ปิดและงานแสดงสินค้า

ค.ศ. 2020: Baidu เปิดตัวบริการ Apollo Go ซึ่งเป็นบริการ Robotaxi เชิงพาณิชย์ครั้งแรกในเมืองฉางซา มณฑลหูหนาน ถือเป็นก้าวสำคัญในการนำเทคโนโลยีออกสู่การใช้งานจริงสำหรับสาธารณชน

การขยายบริการและการลดต้นทุน (ค.ศ. 2022-ปัจจุบัน)

ค.ศ. 2022: ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ Baidu ได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลจีนให้สามารถให้บริการ Robotaxi แบบไร้คนขับโดยสมบูรณ์ (โดยไม่มีคนขับนิรภัย) ได้เป็นรายแรกในประเทศจีน ในเขตที่กำหนดของเมืองอู่ฮั่นและฉงชิ่ง

นอกจากนี้ Baidu ยังเปิดตัวรถ Robotaxi รุ่นที่ 6 คือ Apollo RT6 ซึ่งเป็นรถยนต์ที่ออกแบบมาเพื่อการขับขี่อัตโนมัติโดยเฉพาะ (Purpose-Built Vehicle) ทำให้สามารถถอดพวงมาลัยได้ และมีต้นทุนการผลิตลดลงอย่างมากเหลือเพียง 250,000 หยวน (ประมาณ 28,169 ดอลลาร์สหรัฐ) หรือน้อยกว่าครึ่งหนึ่งของรุ่นก่อนหน้า

ค.ศ. 2024: Baidu ได้รับใบอนุญาตให้ทดสอบยานยนต์ไร้คนขับในฮ่องกง ซึ่งเป็นการเข้าสู่ตลาดระบบการขับขี่แบบพวงมาลัยขวาเป็นครั้งแรก และยังประกาศแผนการขยายบริการ Apollo Go ไปยังเมืองสำคัญต่าง ๆ ทั่วโลก เช่น ดูไบ อาบูดาบี สิงคโปร์ และมาเลเซีย

ค.ศ. 2025: Baidu Apollo Go ตั้งเป้าหมายที่จะทำกำไรจากธุรกิจ Robotaxi โดยเฉพาะในเมืองอู่ฮั่น และคาดว่าจะทำกำไรได้ในภาพรวมภายในสิ้นปีนี้ นอกจากนี้ยังมีการประกาศแผนความร่วมมือกับ Lyft เพื่อนำรถยนต์ขับเคลื่อนอัตโนมัติออกให้บริการในยุโรป

การพัฒนา Robotaxi ของ Baidu สะท้อนให้เห็นถึงกลยุทธ์ที่มุ่งเน้นการลงทุนในเทคโนโลยี AI เพื่อลดต้นทุนการผลิตรถยนต์ การขยายพื้นที่ให้บริการ และการได้รับใบอนุญาตที่เอื้ออำนวยจากภาครัฐ ซึ่งทำให้ Baidu กลายเป็นผู้นำในอุตสาหกรรม Robotaxi จีน

ความท้าทายและอนาคต

แม้จะประสบความสำเร็จอย่างสูง Baidu ก็ต้องเผชิญกับความท้าทายมากมาย เช่น การแข่งขันที่ดุเดือดจากบริษัทเทคโนโลยีอื่น ๆ ในจีนอย่าง Alibaba และ Tencent ที่มีผลิตภัณฑ์และบริการครอบคลุมตลาดเช่นกัน รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมผู้ใช้งานที่หันไปใช้แพลตฟอร์มวิดีโอสั้นและโซเชียลมีเดียเป็นหลัก

อย่างไรก็ตาม Baidu ยังคงมุ่งมั่นในวิสัยทัศน์ที่จะเป็นผู้นำด้าน AI ของจีนและของโลก การลงทุนในเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ การพัฒนารถยนต์ไร้คนขับ และการสร้างสรรค์โมเดลภาษาขนาดใหญ่ สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของ Baidu ในการเปลี่ยนผ่านจากบริษัทค้นหาสู่บริษัทเทคโนโลยีแห่งอนาคต

ด้วยความสำเร็จที่ผ่านมาและการลงทุนอย่างไม่หยุดยั้ง Baidu ยังคงเป็นหนึ่งในผู้เล่นที่สำคัญที่สุดในวงการเทคโนโลยีระดับโลก และเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความสามารถในการปรับตัวและสร้างสรรค์นวัตกรรมในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

. : รู้จัก PAM Realtime CDP ซอฟต์แวร์การตลาดอัตโนมัติพลัง ai ที่ PAMs.ai : .

ภาพจาก

scmp.com/business/china-business/article/1373137/baidu-founder-robin-li-chinas-richest-person

time.com/collection/time100-ai/6310648/robin-li

cloud.baidu.com/news/news_b474d98a-91f9-4c6e-a6e8-eaa8625a075f